امروز ۷ آوریل برابر با ۱۸ فروردین، روز جهانی بهداشت است و ما میدانیم که رسیدن به درک درست از بهداشت برای انسان آسان نبوده بلکه در طی تمدن با فراز و فرودهای بسیار، بشر یادگرفته چه چیزهایی ناسالم است و چه چیزهایی بهداشتی. برای نمونه در حالی که حمامهای عمومی روم زبانزد بود، در دوران پس از فروپاشی تمدن روم و آغاز اروپای مسیحی، این تصور شکل گرفت که استحمام کاری غیربهداشتی و باعث ورود آلودگی به بدن میشود و از قضا چرک بدن، همچون محافظی در برابر بیماری عمل خواهد کرد.
این برداشت کمابیش تا سدۀ نوزدهم وجود داشت. در زمانۀ ما به خاطر رشد آگاهی مردمان و پیشرفت خارقالعادۀ علم پزشکی، مفهوم بهداشت جلوههای گوناگون و رنگارنگی پیدا کرده و این مقوله دیگر در حمام کردن یا نکردن خلاصه نمیشود. امروزه، بهداشت روانی جزئی مهم از مفهوم پاکیزگی است و سالانه بنیادهای بینالمللی و دولتها بودجههایی در این زمینه تصویب میکنند. زندگی شهری و صنعتی به میزانی پیچیده و ماشینی شده که روان انسانها را بیش از پیش در معرض هجوم محرکها قرار داده و همین مسئله باعث شده که انسانهای شهری بیشتر به انزوا رانده شوند و دچار افسرگی، آنهم در مقیاس جمعی شوند که خود این مسئله، پیامدهای اجتماعی و اقتصادی بسیاری را به دنباله دارد و حتی به مقوله امنیت اجتماعی گره خواهد خورد.
توجه به این قضیه، امری با اهمیت و حیاتی است؛ در ایران، که آمارهای رسمی و غیررسمی از افزایش افسردگی، آنهم در میان جوانان، حکایت میکند، باید همگان به این مسئله حساسیت بیشتری نشان دهند. افسردگی فقط پیامدهای ذهنی و روانی به دنبال ندارد بلکه بر اساس سخن روانکاوان و روانشناسان سبب آسیبهای فیزیکی نیز میشود. به علاوه، وقتی افسردگی جمعی دامن جوانان را میگیرد آنگاه بخش عظیمی از نیروی کار ناکارآمد خواهد شد و هزینه اضافی بر دوش جامعه گذاشته میشود و به دنبال آن، زمینه برای شیوع پرخاشگری و آسیبهای جدی اجتماعی فرآهم میشود. ما باید یاد بگیریم که همانگونه که به بهداشت بدن خود توجه میکنیم مراقب بهداشت روان نیز باشیم و بدانیم که با این کار زمینه را برای ایجاد یک اجتماع شاد و کارا و مفید فرآهم میکنیم.